Το πανηγύρι του Άη – Συμιού

«Αρχαία συνήθεια επεκράτησε να τελήται κατ’έτος την Πεντηκοστήν πανήγυρις.Αφ’εσπέρας πηγαίνουσιν οι πανηγυρισταί ως και την πρωίαν. Επίσης κατ’αρχαίαν συνήθειαν μεταβαίνουσιν οι πλείστοι τούτων ένοπλοι και μεγάλη προσπάθεια καταβάλλεται εκ μέρους ιδία των νέων τις να φέρει την λαμπροτέρα πανοπλίαν…»(Εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά 1859)

«Σήμερον είναι ημέρα της Πεντηκοστής. Το Μεσολόγγι σήμερον άγει όλως αρχαϊκήν κι επιβάλλουσαν εορτήν, πανήγυριν απ’ εκείνας, αι οποίαι καταντούν αναπόσπαστοι από τον τόπον εις τον οποίον τελούνται, κι ενέχουσιν όλα τα προσόντα του τόπου, εν τω οποίω εγεννήθησαν.»

(ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ – Ταξιδιωτικά 1891)

{Ο τόπος ,το σημείο διευθύνσεώς μας , θέλει είναι ο Άγιος Συμεών.
Οι οδηγοί θέλουν προσέχει να συγκεντρωθούν εκεί όλοι…}
Ν.Κασομούλης «Στρατιωτικά Ενθυμήνματα»

Κάθε χρόνο το τετραήμερο της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος, γιορτάζεται στο Μεσολόγγι το πανηγύρι του Άη – Συμιού, άρρηκτα συνδεδεμένο με το έπος της Εξόδου. Στο μοναστήρι του Άη-Συμιού ήπιαν το πρώτο νερό της λευτεριάς όσοι επέζησαν απ’ την μεγάλη σφαγή.

Γράφει ακόμα ο Ανδρέας Καρκαβίτσας : «Ούτω κατά τα πολυστένακτα έτη τη δουλείας ο ιερός λόφος εκείνος κατήντα το εντευκτήριον και των τριών μερίδων του έθνους των κληρικών , των αρματολών και των ραγιάδων , όπου συνηυθύμουν και ηδελφούντο και ωνειροπόλουν την ελευθερίν της πατρίδος μακράν της θέας του βάρβαρου δυνάστου». 

συνεχίζει:

«οι καταδιωκόμεμοι κλέφτες του Ζυγού κατέβαιναν απ’το βουνό στο Μοναστήρι όπου με παπά από το Μεσολόγγι ελειτουργούντο και πανηγύριζαν μαζί με τους χωριάτες της περιοχής»

Πανηγύρια που φημίζονται για τη θρησκευτική ή την εμπορική σημασία τους, υπάρχουν σε πολλά μέρη της πατρίδας μας…. Όμως πανηγύρι με ένα πολύ σύνθετο ιστορικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και συμβολικό μαζί χαρακτήρα, μονάχα στο Μεσολόγγι συνηθίζεται.Εκεί κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της μεγάλης γιορτής της Πεντηκοστής, σημαίνει και την έναρξη ενός τριημέρου, γραφικότατου λαϊκού πανηγυριού. Πήρε το όνομά του από το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Άη-Συμιού, που χτίστηκε το 1740 σε μια λαγκαδιά του Ζυγού, κατάφυτη, οκτώ χιλιόμετρα ανατολικά του Μεσολογγίου. Ο εορτασμός αυτός συνηθιζόταν και στην Τουρκοκρατία. Με την ανοχή των Τούρκων, που είχαν επιτρέψει στους ραγιάδες την ελεύθερη τέλεση των πανηγυριών, οι Μεσολογγίτες συγκεντρώνονταν την Κυριακή της Πεντηκοστής στο μοναστήρι, εκκλησιάζονταν σε αυτό την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, έψεναν ύστερα σφαχτά και ακολουθούσαν γλέντια, χοροί και ξεφαντώματα. Ο ξεσηκωμός είχε αναστείλει τη συνήθεια. Με την απελευθέρωση όμως, ξανάρθε στη ζωή με περισσότερη μάλιστα λαμπρότητα, γιατί ο χώρος του μοναστηριού είχε συνδεθεί στενά με την τοπική ιστορία.

Ιστορική παρέα του 1904.Διακρίνονται :Ασημάκης Ζαχαράτος,Γεώργιος Στεφανάτος,Πάνος Μανωλάτος,Γεώργιος Μαλδαβίνας,Στέφος Γαΐτσης και ο μικρός Κωστής Στεφανάτος με το δαχτυλίδι στο χέρι.Πηγή Βιβλίο Αριστείδη Καβάγια «Στο πανηγύρι τ’Άη Συμιού» εκδ.2005

Χαρακτηριστικό στοιχείο του εορτασμού είναι οι «αρματωμένοι», Μεσολογγίτες ντυμένοι με την παλιά λαϊκή ενδυμασία (πατήστε εδώ), με πολλά άρματα, χρυσοποίκιλτα δηλαδή κοσμήματα και άλλα εξαρτήματα της ανδρικής φορεσιάς.

Κυριακή Της Πεντηκοστής και οι αρματωμένοι στους δρόμους του Μεσολογγίου
(διακρίνονται οι Χρήστος Μπόνας,Κώστας Καρδαμάς,Σπύρος Μπαλαρής)

Οι αρματωμένοι, με την απαραίτητη συνοδεία «ζυγιάς»(δυο ζουρνάδες και ένα νταούλι) σχηματίζουν από το πρωί της Πεντηκοστής παρέες με ορισμένη οργάνωση και καθιερωμένο εθιμικό τυπικό. Αφού γυρίζουν στους δρόμους του Μεσολογγίου, το απόγευμα, μαζί με έφιππους συνεορταστές, ξεκινούν από το περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα για το μοναστήρι, σταματώντας, για λίγο, στον κήπο των Ηρώων, όπου ψάλλεται τρισάγιο. Στο χώρο του μοναστηριού με τα πανύψηλα πλατάνια, κάθε παρέα έχει το δικό της προκαθορισμένο από χρόνια χώρο, όπου κρεμούν τα άρματα, αφού πρώτα προσκυνήσουν και προσευχηθούν στην εκκλησία. Ακολουθεί ολονύχτιο γλέντι με «άϊ -συμιώτικα» τραγούδια και με τοπικούς χορούς. Αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας, που και αυτή περνά με χορούς και τραγούδια, γίνεται θεαματική επιστροφή στο Μεσολόγγι και υποδοχή των αρματωμένων από πλήθος κόσμου που τους περιμένει στην είσοδο της πόλης. Το γλέντι συνεχίζεται, με ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο το λεγόμενο «χορό του πεθαμένου», με θέμα το θάνατο και την ανάσταση ενός αρματωμένου. Το πανηγύρι τελειώνει μεσάνυχτα της Τρίτης προς Τετάρτη με την ευχή όλων: «Καλό Αη–Συμιό να ΄χουμε». Από την επόμενη κιόλας ημέρα αρχίζουν οι ετοιμασίες για τον γιορτασμό της επόμενης χρονιάς.

Τοσαύτη δ’υπήρξεν η επιβολή εις την λαϊκήν ψυχήν του εν λόγω πανηγυριού τ’ Άϊ Συμιού ώστε κατ’ αναλογίαν προς αυτό καθιερώθησαν όμοια λαϊκά επίσης πανηγύρια εις Αιτωλικόν κατά την εορτήν της Αγίας Αγάθης την 23ην Αυγούστου ,εις Νεοχώριον την ημέραν της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου) και Γουριάν το Πάσχα. {Η λαϊκή πανήγυρις του Αγίου Συμεώνος εις Μεσολόγγιον κατά την Πεντηκοστήν – Γεώργιος Ν.Αικατερινίδης (1967)}

https://aisimios.wordpress.com