Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013

Μετά τις συζητήσεις για το Μνημόνιο, τι;

Του ΝίκουΤσούλια
Η πολιτική ζωή εξακολουθεί να κινείται σε μια συζήτηση «παγωμένη» τα τελευταία χρόνια. Το Μνημόνιο εμφανίζεται να είναι όχι απλά και μόνο ο κύριος άξονας της κομματικής διαπάλης – κάτι που θα ήταν μάλλον θεμιτό και εξηγήσιμο -, αλλά έχει καταστεί το μοναδικό πεδίο των πολιτικών και των κοινωνικών διεργασιών. Αλλά το Μνημόνιο δεν είναι ιδεολογική πλατφόρμα, δεν είναι το οικονομικό υπόστρωμα επί του οποίου θα δοκιμάζονται οι πολιτικές προτάσεις. Το Μνημόνιο είναι αποτέλεσμα λανθασμένων πολιτικών επιλογών, λανθασμένων κοινωνικών και πολιτισμικών συμπεριφορών και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Η πολιτική σκηνή διατρέχεται από έναν φοβερό αυτισμό. Έχει «αφαιρέσει» τη συνολική πραγματικότητα της χώρας και έχει εστιάσει αποκλειστικά το πεδίο δράσης της στο Μνημόνιο. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι δημιουργήθηκαν ή ξεπετάχτηκαν κόμματα μόνο εξ αυτού του πεδίου («Ανεξάρτητοι Έλληνες», «Χρυσή Αυγή»), ότι δημιουργήθηκαν δύο στρατόπεδα με υποτιθέμενες δύο αντιπαραθετικές πολιτικές γραμμές επί του Μνημονίου και μόνο, ισοπεδώνοντας κάθε άλλη έννοια της πολιτικής. Είναι μια εικόνα μαγική, μια εικόνα πρωτόγονης σύλληψης της πολιτικής ζωής. Είναι μια εικόνα κοινωνίας που δεν μπορεί να αναλύσει το εαυτό της.
Και όλοι παρακολουθούμε τις διεργασίες επί της γραμμής του Μνημονίου, περιμένοντας πώς θα λήξει η διαμάχη! Κάπως έτσι αρχίζουν να εξηγούνται και τα άλλα γεγονότα, τα αθέατα γεγονότα, που παραμένουν σιωπηλοί θεατές από την αδυναμία στοιχειώδους συλλογισμού, ωσάν η κρίση να νέκρωσε το νευρικό ιστό της κοινωνίας μας και το πολιτικό σώμα να αντιδρά μόνο σε κάποια χοντροκομμένα σχήματα δράσης. Κάπως έτσι έχουμε γίνει όλοι θεατές, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς τι περιμένουμε. Είναι και η ειδησεογραφία που πολώνει το κλίμα με βάση τι θα γίνει με την άλφα ή τη βήτα δόση του δανείου, ποιοι θα πάνε φυλακή και άλλα τέτοια συναφή (που έχουν φυσικά την αξία τους ως μέρος της συνολικής εικόνας της εποχής αλλά όχι και ως «όλον» της εικόνας) και σ’ αυτή την αντίληψη κινούνται και τα κόμματα έρμαια και αυτά της πιο ρηχής ανάλυσης που γνώρισε ποτέ η ελληνική πολιτική σκηνή στη μεταπολίτευση, τα κόμματα που εξακολουθούν να δείχνουν ποιοι ευθύνονται και τι να τους κάνουμε και τίποτα άλλο ουσιαστικό. Καμιά πρόταση για το τι δέον γενέσθαι δεν τίθεται, κανένα κόμμα δεν καταθέτει μια συνεκτική πολιτική πρόταση επί του πρακτέου. Και όχι μόνο αυτό. Πέτρωσαν και όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί σαν να βλέπουν το πρόσωπο της Μέδουσας. Κανένας δεν ασχολείται με το πώς θα γίνουμε πιο αποδοτικοί ο καθένας στον τομέα του, θεωρούμε ότι αφού ευθύνονται αυτοί για το μείζον, για το κύριο ζήτημα, εμείς δεν χρειάζεται να καταπιανόμαστε με τα δευτερεύοντα. Ακόμα και τα μικρά προβλήματα που μπορούν να επιλυθούν αφήνονται στην τύχη τους, «με αυτά θα ασχολούμαστε τώρα;», απαντούμε όλοι απευθυνόμενοι σ’ όλους. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι δεν εισπράττονται ούτε οι διαπιστωμένοι φόροι, πόσο μάλλον να «πιαστεί» η φοβερής έκτασης φοροδιαφυγή! Και έτσι η ζωή προχωρά, πιο ορθά, η ζωή προχωρά, αλλά η πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας δεν προχωρά, μένει ακίνητη, αγκυλωμένη.
Αλλά ας δούμε τι γίνεται σ’ άλλες σχετικές περιπτώσεις. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης είχαμε φοβερές επιπτώσεις και στις Σκανδιναβικές χώρες, αφού η οικονομία τους είχε πολλές σχέσεις με την Σοβιετική Ένωση. Αλλά ποια είναι η εικόνα σήμερα και πώς αυτή προέκυψε, για παράδειγμα, στη Φινλανδία; Η εν λόγω χώρα βρίσκεται τώρα σε στάδιο ανάπτυξης και προόδου. Ας μην ξεχνάμε ότι έχει και το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα του Κόσμου. Σκέφτηκαν διεξοδικά και προχώρησαν σε επενδύσεις και σε επιλογές ανάπτυξης της εκπαίδευσης, της έρευνας και των νέων τεχνολογιών. Τα κόμματα ασχολήθηκαν με την ουσία της πολιτικής. Εδώ στη χώρα μας τα κόμματα κάθε μέρα φλυαρούν σαν να είναι λέσχες δημοσιογράφων – γι’ αυτό και αν κάποιος δεν ξέρει το ποιοι είναι πολιτικοί και ποιοι είναι δημοσιογράφοι σε μια συζήτηση, ποτέ δεν θα καταλάβει ποιος είναι τι, ποιος είναι ποιος – και ετοιμάζονται κάθε φορά τι θα πουν στις «ειδήσεις των οκτώ». Τα ηγετικά επιτελεία τους μάλιστα παίρνουν από το απόγευμα τους διευθυντές των καναλιών για να ρωτήσουν «τι θα παίξει» και ετοιμάζουν τις συνταγές που θα αναδείξουν αυτά και διαμορφώνουν τις λίστες των ηγετικών στελεχών που θα “απλωθούν” στα παράθυρα των καναλιών.
Όχι τα ηγετικά στελέχη δεν ασχολούνται με ιδέες και προτάσεις, όχι τα καθοδηγητικά κομματικά όργανα δεν συνεδριάζουν για να προτείνουν στη ελληνική κοινωνία λύσεις και προτάσεις, συγκεκριμένες και απτές. Όχι κανένα μα κανένα κόμμα δεν ασχολείται με την υπέρβαση της κρίσης, με ποια πρόταση παραγωγικού μοντέλου πρέπει να προχωρήσουμε, με τι σχεδιασμό επί της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να κινηθούμε, ποιοι τομείς της οικονομίας πρέπει να στηριχτούν σ’ αυτή τη φάση, πώς πρέπει να κατανεμηθεί η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ για να έχουμε τα μεγαλύτερα δυνατά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.
Τα κόμματά μας είναι μια μεγάλη παιδική χαρά, όπου το μόνο πεδίο δράσης τους είναι τα φραστικά πυροτεχνήματα του ενός εναντίον του άλλου και όλα εναντίον όλων. Εξ αυτού του γεγονότος και η πρωτόγνωρη κοινωνική αμηχανία, μια αμηχανία που εκφράζεται με την έλλειψη πίστης και ελπίδας για όλα τα κόμματα! Οι δημοσκοπήσεις είναι αμείλικτες. Τα κόμματα ούτε αυτές δεν μπορούν να ερμηνεύσουν. Τα κόμματα μπορούν να διαμορφώσουν εθνική στρατηγική πρόταση για μια χώρα της περιφέρειας που εντάσσεται στον στενό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε εποχή παγκοσμιοποίησης, σε συνθήκες έντασης του ανταγωνισμού των κρατών, σε συνθήκες υψηλής διακινδύνευσης; Αυτή είναι η πρόκληση, αυτή είναι η ουσιαστική ατζέντα της σημερινής πολιτικής
Αυτή είναι η κύρια φτώχεια μας, η φτώχεια μας στη σκέψη, η φτώχεια μας στην έλλειψη συγκεκριμένου πολιτικού σχεδίου. Και η άλλη φτώχεια, η οικονομική, παράγωγο αυτής της φτώχειας της σκέψης είναι, έστω και αν δεν το ομολογούμε. Αλλά τα κόμματα είναι οι βασικοί πολιτικοί θεσμοί μας. Από εδώ μπορεί να προκύψει λύση. Αλλά δεν εννοώ τα κόμματα της «μακρινής και ισχνής αντιπροσώπευσης», τα κόμματα που αναπτύσσονται με πολίτες – ιδιώτες των θεωρητικών συζητήσεων επί του καναπέ. Για να βρουν τα κόμματα την ουσία του ρόλου τους πρέπει εμείς να γίνουμε πολίτες, εμείς να μετασχηματίσουμε τις ρηχές έως ανύπαρκτες κομματικές πολιτικές προτάσεις. Είναι η κύρια πρόταση – που κατά τη γνώμη μου – μπορεί να δώσει προοπτική στον τόπο μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: