Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

Πολυτεχνείο, 14-17 Νοέμβρη 1973

14 Νοέμβρη 1973

Το Πολυτεχνείο είναι περιτριγυρισμένο από αστυνομικούς κι οι φοιτητές που είναι συγκεντρωμένοι στο προαύλιο τους πετούν νεράτζια. Στην παμφοιτητική συγκέντρωση της Νομικής πέφτει το σύνθημα ότι στο Πολυτεχνείο γίνονται συμπλοκές και η συνέλευση αποφασίζει την κάθοδο στο Πολυτεχνείο.
Ένας συνδικαλιστής της Επαναστατικής Αριστεράς από τη Φυσικομαθηματική προτείνει να σταματήσει η συνέλευση και να γίνει πορεία προς το Πολυτεχνείο.
Οι καθοδηγητές των δύο ΚΚΕ την πρώτη μέρα στο Πολυτεχνείο ήταν σοκαρισμένοι που η πολιτική καθοριζόταν από τη γραμμή της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Αποφάσισαν να μείνουν ζυμώνοντας την άποψη της “συντεταγμένης αποχώρησης”. Ήδη από το βράδυ της Τετάρτης αυτή ήταν η πρότασή τους. Όταν ηττήθηκαν άρχισαν να δίνουν μάχη ενάντια στα “αριστερίστικα συνθήματα” όπως το “Γενική Απεργία” και το “Επανάσταση Λαέ”. Όμως οι Γενικές Συνελεύσεις των σχολών που οργανώνονται μέσα στο Πολυτεχνείο απομονώνουν αυτήν την προοπτική.
Για την εξέγερση του Πολυτεχνείου ενάντια στη Χούντα το Νοέμβρη του `73 έχουν γραφτεί και ειπωθεί χιλιάδες λέξεις και ιστορίες. Είναι λογικό να υπάρχουν πολλές «αφηγήσεις» για ένα τέτοιο ιστορικό γεγονός.
Θα προσπαθήσω να περιγράψω μια οπτική γωνιά που κουκουλώνεται επιμελώς εδώ και δεκαετίες. Βλέπετε, ο «μύθος» του Πολυτεχνείου έχει δοκιμάσει να περιγράψει εκείνο το τριήμερο κάτι σαν πάνδημο, πανηγυρικό, ειρηνικό ξεσηκωμό όλου του ελληνικού λαού απέναντι σε μια χούφτα γελοίων και απομονωμένων δικτατόρων που επιβιώνανε μόνο χάρις τα όπλα και την αμερικάνικη βοήθεια. «Όλοι» είχαν πάρει τα όπλα (ειρηνικά, πάντα!)… ο Πάγκαλος συναρμολογούσε βόμβες στο Καρτιέ Λατέν στο Μάη του `68 και ο Σημίτης τις τοποθετούσε στην Αθήνα. Από την άλλη, ο σημερινός Υπουργός Δημόσιας τάξης Παπουτσής μαζί με το Λαλιώτη και τη Δαμανάκη είχαν αναλάβει το «μαζικό κίνημα» και το «πεζοδρόμιο», ώστε εκατομμύρια λαού να συρρεύσουν σε διαδηλώσεις, καταλήψεις και απεργίες.

Όλες οι χώρες δημιουργούν τέτοιους μύθους. Εδώ ολόκληρη η Γερμανία έχει κατασκευάσει τον «αντι-ναζιστικό» λαό κατά την περίοδο 1939-1945, για να ξεπλύνει τη φασιστική προϊστορία των «δημοκρατικών»  στρατηγών και πολιτικών της μεταπολεμικής της ιστορίας, δε θα το κάνει ο ελληνικός αστικός πολιτικός κόσμος;

Αλλά και η αριστερά, έχει βάλει το χεράκι της για να ξεχαστεί πως αυτό που έγινε το Νοέμβρη ήταν μια γνήσια εξέγερση βγαλμένη μέσα από την κομμουνιστική, γιακωβίνικη παράδοση…
Η σημερινή αριστερά έχει κατατάξει την «Εξέγερση» σαν ένα μουσειακό είδος.. Σαν ένα όπλο που το βγάζουμε πολύ σπάνια.. Τόσο σπάνια, που για το ΚΚΕ έχουν περάσει 62 χρόνια κι ακόμα «δεν είναι ώριμες οι συνθήκες»… άσε που και την τελευταία φορά ήταν «λάθος»…
Έτσι η σημερινή λεγκαλιστική αριστερά για να οργανώσει «Εξέγερση» χρειάζεται μερικά προαπαιτούμενα:
  • Το καπιταλιστικό σύστημα να βρίσκεται σε «κρίση»
  • Το πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης να βρίσκεται σε αναντιστοιχία με το «λαό».. να υπάρχει κρίση εκπροσώπησης
  • Να υπάρχουν ευνοϊκές διεθνείς συνθήκες (σε κινηματικό-πολιτικό επίπεδο)
  • Ο «λαός», το «κίνημα» να βρίσκεται σε «οργασμό». Να γίνονται απεργίες, διαδηλώσεις, καταλήψεις και αυτές να αυξάνονται και σε ποσότητα, αλλά και να διαμορφώνουν «κομμουνιστική» συνείδηση.Φυσικά και η αριθμητική συμμετοχή σε αυτά τα γεγονότα πρέπει να είναι «παλλαϊκή».. και να αυξάνεται και αυτή συνεχώς και με αριθμητική (αν όχι γεωμετρική) πρόοδο.
  • Να έχουμε ένα (ή πολλά) μαζικά κόμματα, με χιλιάδες, έμπειρα μέλη, δικτυωμένα σε όλη την Ελλάδα, σε όλους τους εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους.
Φυσικά αυτά πρέπει να κρατήσουν ένα επαρκές χρονικό διάστημα ώστε να δημιουργήσουν μια αλληλουχία πολιτικών γεγονότων για να «δέσει» η μαγιά. Αν συμβούν ΟΛΑ αυτά ταυτόχρονα τότε ΝΑΙ!.. η τιμημένη μας αριστερά θα αξιωθεί να ψελλίσει την «Εξέγερση».
Για να πεταχτούμε, λοιπόν, 38 χρόνια πριν για να δούμε ποιες προϋποθέσεις υπήρχαν για να πραγματοποιηθεί η «Εξέγερση» του Πολυτεχνείου. Ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου η κορύφωση, η ωρίμανση ενός παλλαϊκού κινήματος απέναντι σε ένα παραπαίον καθεστώς ή μια κοινωνική «έκρηξη» που βρήκε έδαφος να ξεσπάσει χάρις μια «τρέλα» κάποιων «ανεύθυνων, τυχοδιωκτών αριστεριστών»;

Κρίση ή σταθερότητα στον Παγκόσμιο καπιταλισμό;

Για 30 χρόνια επικρατούσε μια συνεχόμενη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο που, παράλληλα με τα κέρδη των καπιταλιστών, διαμόρφωνε και μια μικρομεσαία τάξη σε καταναλωτικό οργασμό. Αυτοκίνητα, ψυγεία, τηλεοράσεις σε κάθε σπίτι… άνοιγμα πανεπιστημιακής μόρφωσης σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, συγκρότηση «κοινωνικού μισθού» μέσα από το ένα διευρυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ο καπιταλισμός «φαινόταν» να ζούσε τα καλύτερα του.

Όμως την τελευταία διετία, το τζάμι ράγιζε…
Οι ΗΠΑ εξευτελιζόντουσαν στο Βιετνάμ. Για πρώτη φορά μια μεγάλη δύναμη «έχανε» από μια «μικρή». Ο συμβολισμός ήταν πολύ ισχυρός.
Από την άλλη στα 1973 ξεσπά μια χρηματιστηριακή κρίση που χαρακτηρίζεται «χειρότερη από το 1929», ενώ οι Αραβικές χώρες κηρύσσουν εμπάργκο στην πώληση του πετρέλαιου. Το `73, πλέον, έχει μείνει σαν χρονιά ορόσημο για την επανεμφάνιση της «καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης» στην πολιτική ορολογία.  Η επονομαζόμενη «Πετρελαϊκή Κρίση του `73» προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλον τον πλανήτη.
Σίγουρα όλα αυτά επέδρασαν στην αυτοπεποίθηση των αγωνιστών της αριστεράς. Κρίση και κατάρρευση του συστήματος δεν είχαμε, φυσικά, σαν τη σημερινή, αλλά η εμφάνιση μιας πρώτης ρωγμής πολλές φορές πυροδοτεί – μέσα από τον ενθουσιασμό – δυσανάλογες εκρήξεις.
Αλλά ας δούμε και τις άλλες παραμέτρους.

Ελληνικός καπιταλισμός και πολιτικό  σύστημα.

Η Ελλάδα ήταν ένα μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα! Οι ρυθμοί ανάπτυξης έφταναν το 10% ετησίως (δεύτερη λοκομοτίβα στον κόσμο μετά την Ιαπωνία)[1] και οι κρατικοί προϋπολογισμοί ήταν πλεονασματικοί μέχρι την πτώση της Χούντας.
Στα 1969[2] η Ελλάδα έχει το υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα μεταξύ των χωρών μελών του ΟΟΣΑ, την μεγαλύτερη – μετά την Ιαπωνία – αύξηση των δεικτών του συνολικού και του κατά κεφαλήν ακαθαρίστου εθνικού προϊόντος σε αγοραίες τιμές, την μικρότερη τιμή αύξησης του δείκτη του καταναλωτή.

Τον Απρίλη του 1972[3] ο ρυθμός ανόδου της βιομηχανικής παραγωγής φτάνει στο 10,5%, η μεταλλουργία στο 26,8% και τα χημικά προϊόντα στο 20,1%.
Αυτή η οικονομική ανάπτυξη έδωσε τη δυνατότητα στη Χούντα να «εξαγοράσει» το κοινωνικό της μπλοκ. Μοίρασε τα περίφημα «θαλασσοδάνεια»[4] σε κάθε μικροαστό… Στεγαστικά για την κατοικία, σε κάθε αγρότη μέχρι 100.000 δραχμές[5] (κάτι σαν 200-300 χιλιάδες σημερινά ευρώ), «επενδυτικά» τουριστικά δάνεια… Και όλα αυτά, σχεδόν, αγύριστα… Γι` αυτό, αυτά που ακούτε για «τι ωραία που ήμασταν στη Χούντα», είναι οι θύμησες ενός μικροαστού για το «εύκολο» χρήμα της Χούντας.
Η «πετρελαϊκή κρίση» που ξέσπασε το καλοκαίρι του `73 εκτίναξε την τιμή του πετρέλαιου και τον πληθωρισμό από 2 στα 15%. Σίγουρα ήταν ένα σοκ, αλλά αμφιβάλλω κατά πόσο διέρρηξε το κοινωνικό μπλοκ εξουσίας της Χούντας.
Το πιο σημαντικό πρόβλημα ήταν ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός του ελληνικού καπιταλισμού. Η προοπτική να μπει στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ) επέβαλλε μια κοινοβουλευτική δημοκρατική επίφαση και δημιούργησε ρήγμα στη στρατηγική του ελληνικού κεφάλαιου. Δεν ήταν δυνατόν να μπει νέο μέλος χωρίς κοινοβουλευτικές και ευρωεκλογές, χωρίς ένα υποτυπώδες πολιτικό σύστημα. Έτσι από τα τέλη του 1972 ξεκινά μια περίοδος «ανεκτικότητας» και προετοιμάζεται το κλίμα για κάποια ελεγχόμενη μετάβαση σε κάποιου τύπου δημοκρατίας.. κάτι  σαν το καθεστώτος της Τουρκίας. Το καλοκαίρι του `73 καταργείται με «δημοψήφισμα» η μοναρχία και ανακηρύσσεται ο Παπαδόπουλος «Πρόεδρος της Δημοκρατίας» ενώ βάζει το Σεπτέμβρη το Μαρκεζίνη[6]«Πρωθυπουργό» για να οργανώσει τις «ελεύθερες εκλογές».
Σίγουρα αυτή η «χαραμάδα» δημοκρατίας, έπαιξε το ρόλο της. Κάποιες σποραδικές συνελεύσεις στα πανεπιστήμια, οι πρώτες κλαδικές απεργίες , αλλά κι αυτές στα δάχτυλα του ενός χεριού. Όταν ξέφυγαν από την ευπρέπεια του μπάτσου (όπως η κατάληψη της Νομικής το Φλεβάρη του `73) η καταστολή ήταν άμεση και αμείλικτη.
Άρα, και σε εθνικό επίπεδο διαπιστώνουμε τις πρώτες μεταπολεμικές ρωγμές αστάθειας. Λίγο; Ή πολύ κρίσιμο;
Πριν απαντήσουμε, ας δούμε και τις «δικές» μας δυνάμεις μπας και βγάλουμε κάποιο πιο ασφαλές συμπέρασμα.

Διεθνές κίνημα

Στα 1973 το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα έχει δεχτεί απανωτές ήττες στην προσπάθεια του «Μάη `68» να αμφισβητήσει την καπιταλιστική κυριαρχία. Όλες οι εκδοχές του είχαν στραπατσαριστεί..

Η «μαμά» “κομμουνιστική” Ρωσία είχε εισβάλλει στη Τσεχοσλοβακία (οι σημερινές Τσεχία και Σλοβακία) το 1968 καταστέλλοντας τη διαδικασίες εκδημοκρατισμού και αυτοδιάθεσης της χώρας, δημιουργώντας ένα περίεργο «αντίστοιχο» με αυτό των ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Αλλά και οι άλλες εκδοχές του κομμουνιστικού κινήματος δεν είχαν να προσφέρουν και κανένα «φάρο αισιοδοξίας».
Ο κεντροαριστερός ευρωκομουνισμός της δημοκρατικής μεταρρύθμισης του κράτους μέσα από τον κυβερνητισμό, είχε συντριφτεί το καλοκαίρι του `73 στη Χιλή. Ο αριστερός πρόεδρος Αλιέντε έπεφτε νεκρός από τη Χούντα του στρατηγού Πινοσέτ παγώνοντας ένα παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης στο Χιλιανό λαό.
Το μαοϊκό κίνημα είχε αρχίσει να δέχεται τεράστια πλήγματα αξιοπιστίας. Ο «μεγάλος τιμονιέρης» Μάο είχε βρει νέο «σύντροφο». Στις αρχές του 1972, ο αμερικανός πρόεδρος των ΗΠΑ, Νίξον επισκέπτεται την «κομμουνιστική» Κίνα και εγκαινιάζει νέα πρόγραμμα φιλικών σχέσεων. Ναι! Ο πρόεδρος του πολέμου στο Βιετνάμ, αυτός του σκανδάλου Γουοτεργκεητ θεωρείται «σύμμαχός» του «άλλου» κομμουνιστικού κινήματος.
Φυσικά ο «κινηματισμός» του Γαλλικού Μάη, είχε ηττηθεί το ίδιο το καλοκαίρι. Οι εκλογές που έκανε ο πρόεδρος Ντε Γκολ τον επανεξέλεξαν με συντριπτικό ποσοστό πάνω από 50%. Ήταν το πρώτο μεγάλο μάθημα πως αν δεν συντάσσεις οργανωτικά τις δικές σου δυνάμεις, πάντα θα χάνεις από τον αντίπαλο.. όσο αδύναμος κι αν είναι.

Αλλά ακόμα και το αντάρτικο πόλης είχε δεχτεί ένα σκληρό χτύπημα. Η σύλληψη του Μπάαντερ και τηςΜάινχοφ , δηλ. του πυρήνα της γερμανικής RAF (φράξια Κόκκινος Στρατός), στα 1972 έβαζε ένα αμείλικτο πολιτικό δίλημμα σε αυτή την αντίληψη. Είχε προηγηθεί η μάχη των Ολυμπιακών Αγώνων και η καταστολή τουπαλαιστινιακού χτυπήματος στην Ισραηλινή αποστολή. Οι ένοπλοι επαναστάτες φαινόντουσαν απίστευτα αδύναμοι μπροστά στην κρατική μηχανή.
Όλη η ελπίδα που γεννήθηκε στα κινήματα του `60 στην Ευρώπη, Αμερική και στα εθνικοαπελευθερωτικά του Τρίτου Κόσμου φαινόταν μπλοκαρισμένη. Κάθε «πρόταση» παλιά ή καινούρια, σταλινική – τροτσκιστική –μαοϊκή – γκεβαρική – ευροκομμουνιστική – αυτόνομη, είχε ηττηθεί συντριπτικά.
Το κίνημα έμπαινε σε περίοδο αναδίπλωσης.. .

Ελληνικό κίνημα

Τα πράγματα εδώ είναι, σχεδόν, ξεκάθαρα. Το εργατικό κίνημα είχε συντριφτεί στο πραξικόπημα του `67. Όλη η προσπάθεια ανασυγκρότησης στη δεκαετία του `60, όλες οι ηρωικές μάχες των Ιουλιανών του `65 διαλύθηκε από το στρατιωτικό καθεστώς του Παπαδόπουλου.

Συνδικάτα διαλύθηκαν ή έγιναν χαφιέδικα. Η αστυνομία είχε επίσημα παραρτήματα «εργατικού» και «φοιτητικού» για να παρακολουθεί κάθε υποψία συλλογικής δράσης. Ακόμα και μια μάζωξη ενός πολιτιστικού συλλόγου,  είχε τον επίσημο χαφιέ της.
Όμως ποτέ δεν αρκεί το «μαστίγιο» σε ένα καθεστώς. Χρειάζεται και το «καρότο».. χρειάζεται τη συγκρότηση ενός κοινωνικού μπλοκ, πέρα από τους καπιταλιστές, που να το στηρίζει και τη συντριπτική πλειοψηφία να το «ανέχεται», τουλάχιστον.
Η οικονομική ανάπτυξη που επικρατούσε στην Ελλάδα επέτρεπαν στο καθεστώς αυτή την οικονομική εξαγορά μεσοστρωμάτων. Αυτό δημιουργούσε και μια αντίστοιχη ιδεολογία ευδαιμονίας και προσμονής ενός ακόμα καλύτερου αύριο.
Οι εξαιρέσεις κάποιων ηρωικών απεργιών, δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματικότητα. Τα «μεγαλεία» με τις δύο 48ωρες γενικές απεργίες, τις συνεχόμενες 24ώρες, τις κλαδικές διαρκείας και τις καταλήψεις δημοσίων κτηρίων που συμβαίνουν σήμερα, δεν υπήρχαν ούτε στις ονειρώξεις του πιο μεθυσμένου και ονειροπόλου επαναστάτη στη Χουντική Επταετία.
Η προσπάθεια κατάληψης της Νομικής 9 μήνες πριν, συντρίφτηκε στη γέννηση της, και (λογικά) θα δρούσε αποτρεπτικά μια επανάληψη της. Έτσι, δεν είναι;

Κόμματα και οργανώσεις της αριστεράς

Εδώ είναι το απόλυτο ΜΗΔΕΝ! Όλα ήταν παράνομα και το ΚΚΕ είχε διασπαστεί το 1968. Η διάλυση ήταν πλήρης! Ελάχιστα μέλη και χωρίς οποιαδήποτε υποδομή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μας δίνει ο Νίκος Καρράς[7]ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και μετά του ΚΚΕ ες (του τότε ΣΥΡΙΖΑ).

Ο Αλέκος Παναγούλης δοκίμασε να εκτελέσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο στα 1968, αλλά απέτυχε και συνελήφθηκε.
…έλεγα στη γυναίκα μου ότι όλο το θέμα είναι να βρούμε την επαφή με τη Μίνα, μια και είχαμε στημένο παράνομο μηχανισμό για την περίπτωση της δικτατορίας. Όταν, λοιπόν, ξαναβρεθήκαμε για πρώτη φορά με τον Μπάμπη[8], κάπου στην παραλία, τον ρωτάω: «Τη βρήκες τη Μίνα;» «Τη βρήκα», μου λέει. «Επιτέλους», λέγω εγώ, «να ετοιμάσουμε κάτι». «Μπα», μου απαντάει, «αυτή δεν έχει τίποτα». «Τίποτα! Ούτε έναν πολύγραφο;» «Ούτε πολύγραφο, ούτε τίποτα άλλο!» .
Η προσπάθεια ανασυγκρότησης είναι αργή και επίπονη. Έχουν να ξεπεράσουν όλα τα προβλήματα της παρανομίας από τη μία, και της πολιτικής τους αναξιοπιστίας. Η αδυναμία της αριστεράς να εναντιωθεί στο Πραξικόπημα από τη μία και η οικονομικό-πολιτική σταθερότητα του καθεστώτος από την άλλη, έβαζαν πολύ δύσκολα προβλήματα στους μη-σταμπαρισμένους αγωνιστές.. γιατί οι υπόλοιποί ήταν ή στο εξωτερικό, ή φυλακή, ή εξορία σε ξερονήσια.

Τραγικό φινάλε και Λαμπρή αφετηρία

Τυπικά το Πολυτεχνείο ήταν «ήττα» για το εργατικό κίνημα. Και πως θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, άλλωστε; Με όλες αυτές τις αρνητικές συνθήκες γύρω της, η εξέγερση όχι μόνο δεν πέτυχε τους διακηρυγμένους στόχους της (πτώση χούντας, απομάκρυνση Νατοϊκών βάσεων κλπ) αλλά καταστάλθηκε βίαια με δεκάδες νεκρούς. Ακόμα και τα υποτυπώδη δημοκρατικά δικαιώματα και παραχωρήσεις που διαπραγματευόταν η κυβέρνηση, μπήκαν στο γύψο.
Ούτε, φυσικά, έφερε την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, όπως εσφαλμένα έχει γράψει η ελληνική μυθολογία. Αυτή είχε ήδη δρομολογηθεί «από τα πάνω» για τις ανάγκες του κεφάλαιου να αποκτήσει ευρωπαϊκό προφίλ στο δρόμο για την ΕΕ.
Αν, λοιπόν, αυτές οι δυσμενείς συνθήκες οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια σε μια συντριβή, μήπως η εξέγερση ήταν «λάθος»;
Κι όμως! Το Πολυτεχνείο έφερε τη Μεταπολίτευση! Δηλαδή την είσοδο του μαζικού κινήματος σαν πολιτικό παράγοντα. Οι εργάτες, οι φοιτητές, το κομμουνιστικό κίνημα άρθρωνε λόγο απέναντι στις επιδιώξεις των αφεντικών. Το χτίσιμο των συνδικάτων, των αριστερών κομμάτων, τα όποια κοινωνικά δικαιώματα δεν κερδίζονται από τον Κοινοβουλευτισμό, αλλά από το εργατικό κομμουνιστικό κίνημα. Αν έχετε αμφιβολίες δείτε το patriot act στις ΗΠΑ, τα κοινωνικά δικαιώματα στην Τουρκία και κατά πόσο ο «κοινοβουλευτισμός» εμπόδισε τις επεμβάσεις στις καταλήψεις σπιτιών στις βορειοευρωπαϊκες χώρες.
Οι νεκροί του Πολυτεχνείου ακύρωσαν κάθε περιθώριο κοινωνικής συναίνεσης με την κυβέρνηση. Έφεραν στο προσκήνιο την κοινωνική και πολιτική πόλωση. Ξαναόρισαν τα σύνορα δεξιάς – αριστεράς… με τους δικούς μας όρους.
Ποτέ μια «ήττα» στο ελληνικό εργατικό κίνημα δεν ήταν τόσο ελπιδοφόρα, σαν κι αυτή του Πολυτεχνείου.

Η κληρονομιά του αριστερού λεγκαλισμού – ρεφορμισμού

Ξαναδιαβάζοντας, λοιπόν, το πλαίσιο των ιστορικών γεγονότων 38 χρόνια μετά θα μπορούσε να πει κάποιος πως δεν υπήρχε ΟΥΤΕ ΜΙΑ προϋπόθεση εξέγερσης. Τόσο απέναντι στη Χούντα, πόσο μάλλον στον καπιταλισμό.

Σε διεθνές και ελλαδικό επίπεδο ο καπιταλισμός ανέκαμπτε νικητής, η κρίση δεν είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται, ενώ οι υποκειμενικές δυνάμεις του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος είναι διασπασμένες και ηττημένες με τα μικροαστικά στρώματα εχθρικά στην αντικαπιταλιστική προοπτική.
Έτσι, λοιπόν, εξηγούνται οι κραυγές αποδοκιμασίας στην Εξέγερση του Πολυτεχνείου από το ΚΚΕ και τον – τότε – ΣΥΡΙΖΑ.  Έχοντας διαβάσει «σωστά» τα κριτήρια που αναμασά ακόμα και σήμερα η πλειοψηφία της αριστεράς, η εξέγερση ήταν μια τυχοδιωκτική κίνηση, χωρίς όραμα, χωρίς οργάνωση, χωρίς προετοιμασία, χωρίς κοινωνικές συμμαχίες που έβαλε σε κίνδυνο όλο το εργατικό κίνημα.
Ακόμα και ένα χρόνο μετά την εξέγερση τα δύο ΚΚ κατακεραύνωναν την Κατάληψη του `73 ως αριστερίστικο πισωγύρισμα του κινήματος. Μόνο μετά την πτώση της Χούντας άλλαξαν τροπάρι και προσπαθούν να πετάξουν από το Πολυτεχνείο του `73, το στοιχείο της εξέγερσης ως οργανωμένης παρέμβασης κομμουνιστών.
Το ΚΚΕ έγραφε[9] πως  η εισβολή 350 προβοκατόρων στο Πολυτεχνείο το Νοέμβρη, ήταν μια μειοψηφική ενέργεια αναρχικών με σκοπό να στήσουν μια καρικατούρα εξέγερσης και να δώσουν το άλλοθι για επαναφορά του στρατιωτικού νόμου.
Το ΚΚΕ ες (ΣΥΝ) διαμέσου του Δρακόπουλου και Κύρκου, πίστευε «το Πολυτεχνείο μας πήγε 10 χρόνια πίσω»[10] και καταδίκαζε τις «προκλήσεις που δίνουν άλλοθι για στρατιωτικά μέτρα»[11].
Η σημερινή αριστερά είναι γνήσιο τέκνο των λιπόψυχων λεγκαλιστών του ΚΚΕ και του Ευρωκομμουνιστικού ΚΚΕ ες. Όσοι αναμασάνε τους όρους και προϋποθέσεις, όσοι «καταδικάζουν» τους εξτρεμισμούς προβοκατόρικων στοιχείων που βάζουν σε κίνδυνο το εργατικό κίνημα, δεν ανήκουν στη γενιά της εξέγερσης, αλλά του συμβιβασμού και του ρεφορμισμού.

Η κληρονομία των «350 προβοκατόρων»

Αφού περιγράψαμε τις δυσμενείς αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες, καλό είναι να δοκιμάσουμε να προσεγγίσουμε την «πάστα» των υποκινητών της εξέγερσης. Τι διάολο είχανε στο κεφάλι τους τότε;
Γιατί η κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν μια οργανωτικά στημένη κίνηση από το χώρο της τότε Επαναστατικής Αριστεράς. Οι αγωνιστές της Επαναστατικής Αριστεράς το επέλεξαν μετά την «ήττα» της Νομικής. Το ΕΜΠ ήταν σε κεντρικό δρόμο και δεν μπορούσε να αποκοπεί από την αστυνομία όπως αυτό της Νομικής στη Σόλωνος. Οι Πασοκοκουκουεδοσυνασπισμένοι πιάστηκαν στον ύπνο, η κατάληψη έγινε και η Χούντα δοκίμασε να το παίξει «δημοκρατία». Η κατάληψη άρχισε να μαζικοποιείται και στρατιωτική καταστολή ήρθε 3 μέρες μετά για να διαλυθεί ένα υπό κατασκευή επαναστατικό κέντρο ανατροπής.
Υποψιάζομαι πως  οι εμπνευστές της κατάληψης είχαν κάποια από τα τρία χαρακτηριστικά.
  • Έκαναν λάθος ανάλυση στην περίοδο. Δεν είχαν διαβάσει την υποχώρηση του κινήματος και εκτιμούσαν πως βρισκόμαστε σε προ-επαναστατική περίοδο
  • Ήταν άπειροι υπερεπαναστάτες. Δεν είχαν φανταστεί ούτε τη δυναμική που θα αναδείκνυε η κατάληψη του Πολυτεχνείου, αλλά ούτε και τη λυσσαλέα απάντηση του κράτους. Μπορεί να τη θεωρούσαν και σαν «προπαρασκευαστικό στάδιο»
  • Ήταν υποκειμενιστές. Έβαζαν τη δική τους βούληση πάνω από τις αντικειμενικές συνθήκες.
Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τους, όμως, είναι πως έβλεπαν τον εαυτό τους σαν Υποκείμενο εξελίξεων.

Ήταν συνεχιστές μια μεγάλης παράδοσης του εργατικού κινήματος, που αναγνωρίζει την ανάγκη ξεχωριστού πολιτικού κέντρου Επαναστατών. Που βλέπει τον Κομμουνισμό όχι σαν διαπαιδαγώγηση, διαφώτιση των «αμαθών από τη φωτισμένη ηγεσία», αλλά σαν Κίνημα μέσα στο Κίνημα!
Προφανώς και δεν υποστηρίζω πως οι λάθος εκτιμήσεις και ο υπερεπαναστατισμός είναι «συνταγή επιτυχίας». Αντίθετα! Αυτές οι αδυναμίες είναι που στοίχησαν και η Επαναστατική Αριστερά δεν μπόρεσε να «κληρονομήσει»  την Εξέγερση, να συνεχίσει νικηφόρα σε μια δεύτερη προσπάθεια.
Όμως άφησαν μια παρακαταθήκη που κοντεύει να χαθεί στη λήθη… Αυτή της Επαναστατικής Αποφασιστικότητας και Υποκειμενισμού. Αυτής που προσπαθεί να βρει τα πιο αδύνατα σημεία του αντίπαλου και να τον δαγκώσει όσο πιο δυνατά μπορεί.. με όσες δυνάμεις κι αν έχει. Αυτής που αντιτίθεται στον Αντικειμενισμό, στη Μακρά περικύκλωση του καπιταλισμού και του Ώριμου φρούτου. Αυτής που δεν θεωρεί την Επανάσταση αριθμητική πράξη, αλλά χαοτικό σύστημα εξισώσεων που το Επαναστατικό Υποκείμενο μπορεί να αλλάξει τη ρου της ιστορίας.
Αυτής που θεωρούν τον εαυτό τους οργανωτή και πολιορκητικό κριό μαζί! Κι όχι μεμψίμοιρο αναλυτή και «εκφραστή» κοινωνικών στρωμάτων.
Αυτή την παράδοση χρειάζεται το Εργατικό  Κίνημα που αναζητεί μια νέα πρόταση κόντρα στην καπιταλιστική κόλαση.

κι ένα sci-fi “ιστορικό” τεστ…

Υπάρχει ένας απλός τρόπος για να αναγνωρίζει ο καθένας μας σε ποια παράδοση ανήκει.. και αυτό, ίσως, τον βοηθήσει για το σήμερα.

Ας υποθέσουμε πως έχουμε μια Κομμουνιστική χρονομηχανή.. ένα κουβούκλιο που σε διακτινίζει στο παρελθόν.
Ας υποθέσουμε πως μεταφέρεσαι, ως φοιτητής, στη συνέλευση της Νομικής το πρωί της 14ης Νοεμβρίου 1973 και μπορείς να ψηφίσεις.
Ξέρεις τι πρόκειται να συμβεί και το μόνο που έχεις το δικό σου τομάρι. Είμαι σίγουρος πως θα προσπαθήσεις να πέσει η Χούντα, θα δώσεις τα πάντα για την αριστερά και το κίνημα..
Όμως…
Θα ψήφιζες ΚΑΤΑ της κατάληψης για να ετοιμαστεί καλύτερα η εξέγερση; Για να εκμεταλλευτείς καλύτερα τα όποια δημοκρατικά ανοίγματα; Για να μεγαλώσεις την οργάνωση σου; Μήπως στις 15 θα προσπαθούσες να πείσεις να αποχωρήσετε ειρηνικά και συντεταγμένα “πριν διαλυθούμε”; Μήπως στις 16 θα εκλιπαρούσες τους συντρόφους σου να μη δώσετε στο καθεστώς αφορμή να στείλει τα τανκς;
Ή θα ψήφιζες ΥΠΕΡ και θα έδινες έναν Ουτοπικό αγώνα να ανατρέψεις τη Χούντα μέσα σε 3 μέρες, παρ` όλες τις «αντικειμενικά» δύσκολες συνθήκες που έχεις και την καταστολή που ΞΕΡΕΙΣ πως θα έρθει; Θα έπεφτες με λύσσα, για να εκμεταλλευτείς το κάθε λεπτό ταξικής πάλης, αποφασισμένος για όλα; Έτοιμος να συνεχίσεις με ακόμα μεγαλύτερη ορμή στις 18 για τον επόμενο γύρο;

Στην πρώτη περίπτωση καλά κάνεις και βρίσκεσαι στις αλυσίδες του ΠΑΜΕ ή παζαρεύεις υπουργεία με τον Κουβέλη.

Στη δεύτερη καλώς όρισες στην πιο μαγευτική και ουτοπική ιστορία που γράφεται στον 21οαιώνα…

Στα χρώματα και τη μουσική της Επανάστασης.


[5] Financial scandals, Greek Military Junta, Wikipedia
[6] Ακροδεξιός πολιτικός της Βουλής στη δεκαετία του `50-`60.
[8] Μπάμπης Δρακόπουλος, άλλο ηγετικό στέλεχος και μελλοντικός πρόεδρος του ΚΚΕες
[9] Πανσπουδαστική Νο 8, Φλεβάρης 1974
[10] Νίκος Καρράς, στη συνέντευξη στο Περιοδικό «Σχολιαστής», τεύχη 60 – 61
[11] Εφημερίδα Μακεδονία, 17-11-1973

Δεν υπάρχουν σχόλια: